Salomea z Bergu (niem. Salome von Berg) (ur. 1093/1101, zapewne ok. 1099 – zm. 27 lipca 1144 w Łęczycy) – hrabianka niemiecka i księżna polska. Była córką Henryka hrabiego Bergu, hrabstwa położonego w Szwabii. Jej siostry wyszły za czeskich książąt: Rycheza była żoną Władysława I, a Zofia Ottona II Czarnego.
W styczniu lub lutym 1115 została, dzięki pośrednictwu biskupa Ottona z Bambergu, drugą żoną Bolesława III Krzywoustego, po śmierci jego pierwszej małżonki Zbysławy Kijowskiej.
Księżna Polski
Zapewne w 1125 miała wpływ na pozbawienie części władzy palatyna Piotra Włostowica.
28 października 1138 zmarł Bolesław III Krzywousty, dzieląc w sporządzonym na jakiś czas przed śmiercią testamencie kraj między synów. Własne działy otrzymali syn Bolesława z pierwszego małżeństwa Władysław (stanowisko seniora dynastii, Małopolskę, Śląsk, wschodnią Wielkopolskę, Kujawy, Pomorze), oraz dwóch potomków Salomei Bolesław IV (Mazowsze) i Mieszko III (zachodnia Wielkopolska). Młodsi Henryk i Kazimierz, jako małoletni, znaleźli się na dworze Salomei w Łęczycy, wyznaczonej księżnej jako oprawa wdowia wraz z całą ziemią (w skład oprawy wchodziło również kilka miejscowości rozrzuconych po całej Polsce, m.in. Kwieciszewo, Pajęczno, Radziejów, Małogoszcz). Henryk miał zapewne po osiągnięciu pełnoletności otrzymać z rąk seniora Sandomierszczyznę, a Kazimierz jako pogrobowiec nie był uwzględniony w testamencie.
Zjazd w Łęczycy i śmierć
W 1141 Salomea zwołała bez wiedzy seniora Władysława zjazd książąt-juniorów i możnych do Łęczycy. Zjazd miał na celu zaślubienie córki Bolesława i Salomei - Agnieszki, księciu kijowskiemu Wsiewołodowi. Oczywiste było, że Salomea broniła interesów swoich synów i widziała w pasierbie konkurenta. Zjazd wobec szybkiej kontrakcji Władysława i zawarcia przez niego sojuszu z książętami ruskimi nie przyniósł jednak spodziewanych rezultatów.
Salomea była dobrodziejką klasztoru benedyktynów w Zwefalten w rodzinnej Szwabii. Wspierała również hojnie klasztor w Mogilnie i Trzemesznie.
Salomea z Bergu zmarła 27 lipca 1144 w Łęczycy. Pochowana została u boku męża w katedrze w Płocku. Po jej śmierci juniorzy zajęli oprawę wdowią swej matki, prawnie należną seniorowi. Władysław II stracił szybko poparcie możnych po konflikcie z Piotrem Włostowicem, którego kazał okrutnie okaleczyć. Wkrótce Władysław, obłożony klątwą przez biskupa Jakuba ze Żnina, został wyparty przez juniorów i musiał opuścić kraj.
Potomstwo
Z małżeństwa z Bolesławem Krzywoustym doczekała się sześciu synów (Leszka, Kazimierza (Starszego), Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego) i prawdopodobnie sześciu córek (Ryksa, nieznana z imienia, Gertruda, Dobronega Ludgarda, Judyta i Agnieszka).
Wywód przodków
